Woeste gronden, zandgronden, droog en onvruchtbaar. Enkele termen over Brabant wanneer je naslagwerken napluist van de Heemkundekring in Brabant.
Bossen, heide, rivieren en vennen met zowel loof- als naaldbomen. Vroeger een enorm jachtgebied, maar ook nu is er nog veel wild waar volgens regels op gejaagd mag worden. Hertogdom Brabant. Het vroegere bosrijke jachtgebied van de hertog is tegenwoordig de hoofdstad van het noordelijk deel van Brabant, ’s-Hertogenbosch. De vorige hertog en hertogin van Brabant, prins Philip en prinses Mathilde voelen zich ongetwijfeld met dit mooie gebied verbonden. De bossen bleven, en ondanks de staatsgrens midden in het hertogdom werd de hertog opgevolgd door zijn dochter hertogin Elisabeth.
In 2006 is het 900-jarig bestaan gevierd van heel Brabant. Een van de projecten was het aanplanten van maar liefst 900 bomen in het hele hertogdom, verdeeld over 251 gemeenten in de provincies Noord-Brabant, Antwerpen, Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en het Hoofdstedelijk Gewest Brussel. De 900ste boom werd door hertog Philip en hertogin Mathilde aangeplant in Brussel. Voor dit grootse project kwam de zilverlinde in aanmerking, de Tilia tomentosa ‘Brabant’.
De lindeboom wordt zeer oud, 800 jaar is geen uitzondering. De Tilia tomentosa ‘Brabant’ met de fris groene bladeren in het voorjaar, de zilveren bladeren in de zomer, naar goud verkleurend in de herfst heeft een statig silhouet in de winter. Buiten het feit dat de Tilia in alle jaargetijden prachtig is als park- of laanboom, is deze van oudsher verbonden aan Brabant en zijn volk.
De grootste Hollandse linde is te vinden in België in het kerkdorp Doyon in Havelange. De dikste zomerlinde, le tilleuil de Conjoux, nabij Ciney heeft een stamomtrek van 8,5 meter! Over het algemeen worden bomen in België ouder en dikker dan in Nederland.
De linde kan zeer veel last hebben van bladluis (Eucallipterus tiliae). Deze luis scheidt honingdauw af, een suikerhoudend vocht, waarop rupsen van de lindebladwesp (Caliroa annulipes) het blad wegvreten. Ook kan de Tilia bij langdurige droogte aangetast worden door spint (Eotetranychus tiliarum). De zilverlinde heeft weinig last van ziekten of luizen.
De Brabantse bomen gaan de hele wereld over.
De Tilia wordt in Brabant op grote schaal gekweekt en geëxporteerd. Een concentratie van vaak eeuwenoude boomkwekerijen vindt men in het noorden van Brabant tussen Tilburg en ’s-Hertogenbosch. Haaren, wordt daarom wel “de tuin van Brabant genoemd”. Zundert, een grensgemeente in het noordwestelijk deel van het hertogdom, bestaat uit vrijwel uitsluitend kwekerijen met bomenteelt. Diverse gemeenten maken zich sterk voor samenwerking op agrologistiek gebied zodat de concentratiegebieden van bomenteelt als ‘Brabant Greenport’ landelijk op de kaart kan worden gezet.
Fossiele resten van de Ginkgo Biloba vertellen de wetenschap dat deze boom met zijn fris groen waaierachtig blad geen streep veranderd is in tienduizenden jaren. In Brabant wordt deze oerboom nog steeds op grote schaal gekweekt.
In Europa zijn in bruinkoollagen ook fossiele resten gevonden van de Sequoia of mammoetboom, lid van de cypressenfamilie. Van nature komen ze voor langs de kust in Californië. De hoogste en grootste Sequoia ter wereld meet 115 meter hoog met een bodemomtrek van 40 meter. Tevens is deze mammoet de oudste boom ter wereld en werd hij na jaarringenonderzoek geschat op 3200 jaar. Hij deed er 1000 jaar over om volwassen te worden. In de tweede helft van de vorige eeuw werd de Sequoia in Europa als sierboom ingevoerd en aangeplant. In het Waalse Esneux staat de dikste sequoia die op 1,5 meter hoogte reeds een stamomtrek heeft van bijna negen meter. In het Sequoia National Park in Californië staat de General Sherman Tree met een hoogte van 83 meter en een omtrek van 26 meter.
De bloesem van de lindeboom is overbekend. De zacht geurende bloemen worden gebruikt voor kalmerende theeaftreksels, alsook voor shampoo- en badschuim-extracten. De bijen leveren heerlijke honing van de lindebloesem, maar ze worden er ook dronken van. Het zachte hout van de lindeboom is door de fijne nerf uitermate geschikt voor beeldhouwwerk en houtsnijwerk.
Bomen zijn de grootste en langstlevende bewoners van onze aarde. Staatsbosbeheer heeft ter gelegenheid van de geboorte van prinses Amalia in 260 gemeenten in Nederland een ‘koningslinde’ aangeboden.
Het landschap
Wat is er mooier dan door een Brabants dorp te fietsen en een boerderij te zien, beschermd en half verscholen door prachtige leilinden.
Zeker diep in de winter, wanneer de prachtige contouren van volwassen bomen structuur aan de omgeving geven herkennen we onmiddellijk de linde. In Engeland wordt de Hollandse linde tot de grootste loofbomen gerekend en wordt daar soms 46 meter hoog. De (Hongaarse) zilverlinde met zijn brede koepelkroon groeit tot 30 meter uit. Zijn Chinese neef, de Tilia oliveri heeft een 25 meter hoge koepel. De Tilia petiolaris tenslotte wordt 32 meter hoog en heeft in tegenstelling tot de andere linden een smalle kroon. Allemaal hebben ze sierlijke, kronkelige takken. Allemaal worden ze in Brabant gekweekt.
De heilige eik die met een groot gat in zijn vijfhonderdjarige stam nog steeds bladeren en eikels produceert. De majesteitelijke beuk met zijn satijnen stam, maar vooral de zilveren linde heeft een hertogelijk tintje. Wij Brabanders houden van onze koning; ieder de zijne, maar dat wij samen één hertogin hebben betekent een saamhorigheid. Nederlander of Belg, het maakt hier niet uit. We zijn Brabander en onze twintigjarige Hertogin is kroonprinses Elisabeth. Daar zijn we trots op.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten